Cambridge, Corpus Christi College, MS 217: Peter the Chanter, Libellus de contrarietatibus Sacrae Scripturae. William de Montibus, Speculum poenitentis. Pictor in carmine. Miscellaneous Exegetical Tracts
Petrus Cantor. W. de Montibus. Pictor in Carmine
mixed material
ff. 374
Vellum
double and single columns
253
180
1(8) (1 stuck to cover) 2(4) 3(8) 4(4) 5(8) 6(6) 7(10) 8(8)-10(8) (+ slip) 11(8)-13(8) 14(10) 15(8) 16(4) 17(12)-19(12) 20(8) 21(8) (wants 7, 8) 22(10) 23(14) 24(12) 25(14) 26(8) 27(12)-29(12) 30(8) (wants 8) 31(12)-38(12) (11 stuck to cover, wants 12).
in many hands of cent. xiii, mostly small and pointed
ff. 1-31 + 32a + 32-37 + 37a + 38-64 + 65a + 65-364. Partially imaged: front cover exterior and interior + ff. 1r-21r + 25r + 209r + back cover exterior and interior
From Worcester; inside the cover is written (f. 1v): Liber monasterii Wygornie.
Old binding, velvet (brown-green) over boards: two clasps. Label under horn on front cover: Tractatus de contrarietatibus Scripture cum aliis opusculis plurimis (xvi). This binding is uniform with that of MS 87 and of Trin. Coll. B. 4. 24.
lat
frm
CCCC MS 217 is a thirteenth-century miscellany containing sermons, exegetical texts, a partial copy of the Pictor in carmine, and works by Peter the Chanter (d. 1197), Bede, William de Montibus (d. 1213), Geoffrey de Vinsauf (d. after 1200), Tria sunt (Documentum de arte uersificandi), Petrus Riga (d. 1209), Aurora, and Alexander Nequam OSA (1157-1217), Corrogationes Promethei. Of particular note, the copy of William de Montibus, Speculum poenitentis, is an early and reliable one in terms of that work's textual history. There is a much better version of the text of Pictor in carmine in CCCC MS 300. The unusual binding of this manuscript, being of velvet, is characteristic of the Old Royal library of Henry VIII. As a result of the fragility of this binding it has only been possible to image the exterior and interior of the covers and part of the text pages, ff. 1r-21r, 25r, 209r.
xiii
Libellus de contrarietatibus Sacrae Scripturae -- De schematibus et tropis -- Expositions on parts of the Old and New Testament -- Sermons and lectures -- Exposition on the Psalms -- Sermons and expositions on the Old and New Testament -- Speculum poenitentis -- Sermons -- Tropi -- Numerale -- Tria sunt (Documentum de arte versificandi) -- Pictor in carmine -- AuroraIn Tobiam paraphrasis metrica -- Tract on the Holy Scripture -- Corrogationes Promethei
1200
1299
371
Lib. ab Al. 1
https://purl.stanford.edu/zy840sm5863
MS 217
UK, Cambridge, Corpus Christi College, Parker Library
https://stacks.stanford.edu/file/druid:bf747ds4678/MS_217.pdf
https://stacks.stanford.edu/file/druid:th934kw4444/217.pdf
Peter the Chanter, Libellus de contrarietatibus Sacrae Scripturae
2r-10v
Tractatus [Petri Cantoris] de contrarietatibus scripturae
2r-10v
Peter the Chanter
author
(2r) Double columns of 60 lines
(2r) Uidemus nunc per speculum et in enigmate
(10v) capilli omnes numerati sunt
(Hist. Litt. XV 298)
Bede the Venerable, De schematibus et tropis
10v-12v
Liber Cassiodori de figuris vel modis locutionum, quae a grammaticis scemata et tropi dicuntur, missus ad Gubertum diaconum
10v-12v
Bede the Venerable
author
Opus spurium, Bedae ut vult Cavesius potius attribuendum
(10v) Incipit liber cassiodorii etc.
(Beda de schematibus: Keil, Gramm. Lat. VII 200)
(10v) Solet aliquotiens in scripturis ordo uerborum
(11v) memores uxoris Loth
(11v) Quoniam series que in arte gramatica corrigende sunt
(Extracts)
f. 12v blank
Expositions on parts of the Old and New Testament
13r-20v
Expositiones in diversos locos veteris et novi testamenti
13r-20v
(13r) Single lines, 60-61 to a page
(13r) In principio creauit ... ergo in principio creatum fuit celum
A series of expository paragraphs: no order is observable
f. 20v blank
Sermons and lectures
21r-24v
Sermones seu lectiones habitae ad scholares quosdam theologicos
21r-24v
(21r) Double columns of 52 lines
(21r) Egredimini filie syon et uidete ... Ad uos scolares maxime theologos sermo iste dirigitur
(22v) Quicumque ad sacre scripture paginam erudiendus
(22v) Facies mihi tentorium
(24r) non ad mensuram
f. 24v blank
Exposition on the Psalms
25r-96v
Expositio in psalmos
25r-96v
(25r) Double columns of 52 lines: to some extent in tabular form
(25r) Beatus uir
(25r) (handsome initial)
(25r) In hac serie potest distingui septiformis gratia spiritus
Ends
(96v) carnis curam in desideriis ne feceritis
(96v) Explicit. Salua sit reuerentia Thome
Sermons and expositions on the Old and New Testament
97r-147v
Plurimi sermones seu expositiones in vetus et novum testamentum
97r-147v
(97r) Begins with 42 lines to a page: at f. 115rthe hand changes (after a gap) and there are 60 (and more) lines to a page
(97r) Post regulas fidei euangelico dogmate promulgatas
The second hand seems to begin imperfectly at f. 115r. The first beginning of a sermon, on f. 115r, is
(115r) Ecce ego sternam per ordinem lapides tuos
Up to f. 118v the writing is rather irregular
(119r) A late title Sermo de trinitate bonus
(119r) Uerbo domini celi firmati sunt
Only the last three sermons have titles
(143r) Ascension
(144v) Pentecost
(146r) Sermo ad monachos Cistercienses
(146r) Omnia tempus habent
(147v) Ending
William de Montibus, Speculum poenitentis
148r-151r
Speculum penitentis editum a magistro Willelmo de Montibus cancellario Lincoln.
148r-151r
William de Montibus
author
(148r) De peccatorum agnitione tractatum teximus perutilem
(151r) deinceps totum ex ordine dicat
(151r) Explicit speculum penitentis
(Will. de Montibus)
Sermons
151v-168v
Alii sermones
151v-168v
(151v) Transi hospes orna mensam
Three Sermons in this hand
Change of hand: at f. 155r begin double columns of 56 lines
(155r) In tribus commendabilis est beata maria
At f. 163r single lines again, 64 to a page
(163r) Secundo Machab. liij. Machabeus suos armauit non clipei et haste munitione
These are notes for use in sermons
(166r) A tract of explanation of Greek words
(166r) Episcopus dicitur ab epy quod est supra et scopes quod est intendens uel solitudo uel casa uel inspectio
(167v) elisei campi apud inferos ubi anime piorum requiescunt
f. 168r - f. 168v blank
William de Montibus, Tropi
169r-187r
Tropi magistri Willelmi [de Montibus] cancellarii Lincoln. ad theologicam facultatem collecti
169r-187r
William de Montibus
author
About 54 lines to a page
(169r) Dei dona dispensamus pulsantibus claues hostiorum porrigimus
(187r) figura conuersionis et transpositionis
William de Montibus, Numerale
187v-209r
Summa theologiae
187v-209r
NumeraleGul. de Montibus
187v-209r
William de Montibus
author
In the same hand
(187v) Introducendis in facultatem theologicam quedam compendiose prelibantur
(209r) in aliis opusculis nostris copiosius sunt exarata
(209r) Explicit
Geoffrey de Vinsauf, Tria sunt (Documentum de arte versificandi)
209r-218v
Documenta Galfridi Vinest-sauf de modo et arte dictandi et versificandi
209r-218v
Geoffrey de Vinsauf
author
Double columns of 58 lines
(209r) Tria sunt circa que cuiuslibet operis uersatur artificium
(218r) Rideat et pulset lasciua decentius etas
(218r) Explicit documenta magistri Galfridi le Vin est sauf
f. 218v blank
Pictor in carmine
219r-226v
Versus picturis in ecclesiis locandis adaptati
219r-226v
In prologo autor graviter invehit in presumtionem nefandam pictorum, qui ecclesias monstris et chimeris impleverunt, et dicit se hos versus scripsisse ad moderandam eorum licentiam et informandam ignorantiam
Double columns of 62 lines
The tract called Pictor in Carmine, of which perhaps the best copy is MS 300 in this library
The present copy has the prologue
(219r) Dolens in sanctuario dei
(219r) copia temperare
Printed by Delisle, Mélanges de paléographie, p. 206, from a Phillipps MS. Then follows the list of subjects with marginal references
Then the text
(222v) Colloquium Gabrielis etc.
(222v) Dixit Deus serpenti
(222v) Femina tritura capud anguis et hunc domitura
With marginal notes: the text ends abruptly (on the Baptism)
(225v) Sic aqua baptiste dedit obsequium tibi christe
f. 226r - f. 226v blank
Petrus Riga, Aurora. Matthew of Vendôme, In Tobiam paraphrasis metrica
227r-269v
Petri de Riga Aurora
227r-269v
Petrus Riga
author
Matthew of Vendôme
author
Desunt libri Hester, Judith, Job, Cantica Canticorum, historia evangelica et Actus apostolorum
(227r) Double columns of 60 lines
(227r) Incipit prefatio in librum subsequentem
(227r) Sodalium meorum petitio
(227r) patenter illuxit
(227r) Explicit prologus
(227r) Incipit liber magistri Petri cuius titulus est aurora
(227r) Prima facta die duo celum terra leguntur
The contents are: Genesis - 4 Regum, lib. Machabeorum, lib. Josephi
(Symone quod debet morti soluente, Johannes)
This ends
(260r) Septem predictis consona queque uides
(260r) Ecce petis liber, recipis pater alme timorem
(260r) Pacificum reddit. es filius ec(c)e uocandus
(260r) Explicit liber magistri Petri qui dicitur aurora
The Thobias of Math. Vindocinensis follows
(260r) Incipit prefatio in librum Thobie
(260r) Ecclesie turonensis apex ouium speculator
(260r) Incipit liber
(260r) Ex agro ueteri uirtutum semina. morum
CCV 933
Ends
(269r) Tobiam merito relligione sequi
(269r) Explicit liber Tobie
f. 269v blank
Tract on the Holy Scripture
270r-317v
Tractatus theologicus de difficultatibus S. Scripturae
270r-317v
63 lines to a page
(270r) Difficile quod durum quod graue quod asperum
Treats of the books from Genesis to 2 Chron. ending with a notice of Daniel
(317v) in mediam ducens secum danielem prophetam remeauit
(317v) and a list of the kings
Cf. MS 30. 1. Andreas Victorinus
Alexander Nequam OSA, Corrogationes Promethei
318r-362v
Tractatus de arte theologica, in quo primum traduntur regulae interpretationis, et postea applicantur ad diversos locos singulorum librorum S. Scripturae
318r-362v
Alexandri Neckam. Corrogationes Promethei
318r-362v
Alexander Nequam OSA
author
(318r) Ferrum situ rubiginem ducit
The hand changes after a few leaves
Ends
(362v) excellentiorem esse angelica
(362v) Explicit
See P. Meyer, Notices et Extraits XXXV 2 (1897)
Parker Manuscripts
https://purl.stanford.edu/dx969tv9730
Images courtesy of The Parker Library, Corpus Christi College, Cambridge. Licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License. For higher resolution images suitable for scholarly or commercial publication, either in print or in an electronic format, please contact the Parker Library directly at parker-library@corpus.cam.ac.uk
This work is licensed under a Creative Commons Attribution Non Commercial 4.0 International license (CC BY-NC).